Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 29 września 2023

Krótko o książkach: Podróż i co z niej wynikło
„Śmierć jeździ audi” to historia przyjaźni dwóch ludzi. Łączy ich to, że obaj są społecznie wykluczeni: jeden z powodu niepełnosprawności, drugi – na własne życzenie. Czym zakończy się ich wspólna podróż?
Superpolicjanci w supermieście – po raz drugi
Neopolis jest miastem miasto, gdzie wszyscy obywatele są niezwykli – to ludzie dysponujący supermocami, roboty, przedstawiciele obcych cywilizacji, magowie, bogowie, potwory itd. Zrozumiałe więc, że policjanci pełniący służbę w tej metropolii też będą dysponować zestawem nadludzkich zdolności, a sprawy, z jakimi przyjdzie im się mierzyć, nie będą należały do zwyczajnych.
Stare wspaniałe światy: Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
Berlin w roku 1935: postępujące od momentu przejęcia władzy przez nazistów „Gleichschaltung”, czyli ujednolicenie życia społecznego i politycznego, skutecznie udaremnia wszelakie próby oporu przeciwko nowemu reżimowi. Jednak pewnemu niemieckiemu pisarzowi udaje się opublikować futurystyczną dystopię, którą po latach nazwano „zielonym «1984»”.
Powrót na „Discovery”
„Odyseja kosmiczna 2010” Arthura C. Clarke’a nie jest typowym sequelem (sam autor nigdy nie chciał, by tak ją postrzegano). Co nie zmienia faktu, że nie ma sensu się za nią brać bez znajomości wcześniejszej odsłony.
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (17)
Czasami wyróżniane przez specjalistów książki nie mają żadnego większego oddźwięku w fandomie. Przyczyny są zapewne różne – tak, jak bardzo różne są tym razem przedstawione tytuły niemieckiej SF.
Fundacja: Sez. 1. odc. 4. Testowanie granic
Niespodziewane zagrożenia często wymagają podjęcia nietypowych działań. Przekonamy się, że właśnie w taki sposób w kryzysowych sytuacjach postępują brat Dzień i Salvor Hardin.
Jedyna nadzieja w lisiczce?
W świecie magii i techniki, gdzie walczą ze sobą ludzie, pradawni bogowie oraz ludzko-zwierzęce hybrydy, jedyną niewinną osobą wydaje się lisie dziecko, Kippa, którym opiekuje się tytułowa bohaterka. Z przypadkowo przygarniętej sieroty staje się ona coraz ważniejszą osobą, dysponującą niejasną na razie supermocą; zaczyna też wywierać coraz większy wpływ na akcję.

Filmy

Magazyn CCXXIX

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Film umiera?

Paweł Piejko

1 2 »

Przeobrażenia we współczesnym kinie popularnym – film jako gra.

Film umiera?

Przeobrażenia we współczesnym kinie popularnym – film jako gra.

WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Nie ma chyba wątpliwości, że kino na przestrzeni ostatnich trzydziestu – czterdziestu lat zmieniło się nie do poznania. Ale to szmat czasu i realizm Hollywood odszedł dawno w niepamięć, tamte sposoby opowiadania przestały obowiązywać. Takie filmy jak „Przeminęło z wiatrem”, „Najlepsze lata naszego życia”, „Bulwar zachodzącego słońca” i wiele innych, rażą dzisiejszego widza oczywistością rozwiązań fabularnych i skonwencjonalizowaniem. Ale czy można by wysunąć tezę, iż obecnie kino przechodzi nieustanną metamorfozę, dopuszcza coraz więcej środków spoza tradycyjnych sposobów przedstawiania i opowiadania, co doprowadzić może do nieprzewidzianych skutków? Jak pisze Anne Friedberg, w badaniach filmowych obserwujemy „fazę przejściową”, która nakazuje uwzględniać przemiany w filmie dokonujące się w konsekwencji wprowadzania nowych, digitalnych technologii1). Zmienia się nie tylko odbiór, produkcja, dystrybucja, ale co najważniejsze – filmowa narracja. Faktem jest, że eksperymenty w sztuce filmowej pojawiały się zawsze i pojawiać będę, jednak to, co kiedyś byłoby niszowym, doświadczalnym projektem, dzisiaj wchodzi do kina popularnego i zadomawia się w kulturze masowej. Ten fakt jest najbardziej zastanawiający.

Jakie nowe aspekty filmu mam na myśli? Otóż chodzi mi o to, że film stał się dzisiaj grą z widzem w stopniu niewyobrażalnym. Kinoman z lat czterdziestych otrzymawszy jeden z najnowszych filmów produkowanych dzisiaj, zupełnie nie wiedziałby, jak zareagować. Zwyczajnie – nie zrozumiałby pokazywanych mu obrazów. Narracja samosterowna (self-selective), o zdolności do sugerowania otwartej przyszłości w każdym momencie narracji, oczywiście po uprzednim zaplanowaniu rozwoju i rozwiązania, sprawia, że film staje się w jeszcze większym stopniu iluzyjny2). Podobnie działa narracja parametryczna, będąca wariacją na temat możliwych połączeń scen i sekwencji, rozwiązań formalnych. Tekst staje się grą – tak też i film staje się grą. Angażuje widza, prowadzi do interakcji. Może nie w sensie dosłownym interakcji (choć tak też, o czym za moment), ale nawiązuje z widzem swoiste współzawodnictwo na coraz wyższym i bardziej wymagającym poziomie. Jak Roger Callois zauważył, gra jest jedną z najbardziej naturalnych czynności charakterystycznych dla człowieka. Stąd też najnowsze filmy stają się coraz to bardziej wymagające. Zastanowić by się można także, na ile to rozwój komputerów osobistych, Internetu, a zwłaszcza coraz bardziej zaawansowanych technicznie gier komputerowych, ma wpływ na zmiany i ewolucję kina oraz dokąd ta ewolucja zmierza.

WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia sporą popularność zyskały tzw. filmy interaktywne. Były to po prostu gry komputerowe tworzone przy udziale żywych aktorów. Widz oglądając kolejne fazy filmu mógł dokonywać wyborów, reagować na wydarzenia, nawet poruszać się po świecie filmu, tak by własną drogą dojść do zadania postawionego przed nim przez twórców. Gry-filmy interaktywne, to przykładowo „Psychic Detective”, „Phantasmagoria” – komputerowy horror wszechczasów, „Pandora Directive”, „Black Dahlia”, „Wing Commander” (w zasadzie kosmiczny symulator lotu, ale z elementami filmu interaktywnego) i inne. Było w tych grach coś bardzo pociągającego. Stanowiły metaprojektowanie w najczystszej formie – film, który jednocześnie oglądamy i tworzymy. Wszystko zależało od tego, jak twórcy oddali w ręce gracza wpływ na akcję. Wiele z filmów, o których zamierzam za chwilę powiedzieć, powstawało z takimi grami równocześnie, będąc pod ich wpływem i vice versa. Filmy interaktywne dzisiaj już nie są tworzone. Nie potrzeba żywych aktorów w grach komputerowych, ponieważ możliwości kart graficznych są tak ogromne, że bez udziału aktorów mamy wrażenie ich obecności. Jak w filmie „Final Fantasy” czy w serii gier sportowych „FIFA”. Piłkarze pojawiający się w niej są jak żywi, do tego stopnia, iż bez trudu odgadujemy ich tożsamość po wyglądzie! Zapewne jednak istnieje i istniało specyficzne przenikanie się gier i kina, czego filmy interaktywne były wyrazem.

Gra z widzem, wystawianie na próbę jego czujności, inteligencji, spostrzegawczości – tymi środkami posługują się filmowcy z przyjemnością tak dla siebie, jak i dla odbiorcy. Takiego kina chcemy. Takiego kina chcą przede wszystkim młodzi widzowie. Gry wkraczają do filmu na przeróżne sposoby. I nie mam tutaj na myśli tylko coraz częstszych „ekranizacji” gier komputerowych, jak „Street Fighter”, „Super Mario Bros”, „Tomb Raider”, czy wspomniany „Final Fantasy”, lecz przede wszystkim filmy o fabule i sposobie opowiadania, które grę komputerową przypominają. Zapraszają do współzawodnictwa. Chcą widza „oszukać”, czy raczej to widz czerpie paradoksalną przyjemność z bycia „oszukanym”.

WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

„Truman Show” jest filmem, który bardzo angażuje widza od pierwszej minuty. Wprowadza niepokój spowodowany chęcią odkrycia zasady, odkrycia kim jest bohater, co to za świat, kto nim rządzi i w jakim celu. Gdy dowiadujemy się, że cała rzeczywistość Trumana jest telewizją, on sam zaś pragnie wyrwać się z jej okowów, całym sercem zaczynamy mu kibicować. Biedny, zagubiony, niewinny więzień. Ubezwłasnowolniony, wbrew sobie trzymany w klatce, wzbudza wiele współczucia. W dodatku twórcy programu odebrali mu miłość życia, a bohater jest tak sympatyczny, że nie sposób go nie polubić, nie sposób się nie wzruszyć, gdy obserwujemy jak bardzo Truman pragnie wolności, jak dąży do postawionego sobie celu. Aż chce nam się zakrzyknąć: „człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać!” Lecz jeśli zastanowić się głębiej – jakże teatralną jest ucieczka Trumana Burbanksa. Jak on ucieka – całym sobą, jest jedną wielką, ostentacyjną ucieczką! Ucieka tak rozpaczliwie, że aż zaczynamy mieć wątpliwości, na ile prawdziwą jest ta ucieczka. A jeśli to reżyser – nie programu „Truman Show”, a filmu „Truman Show” – puszcza do nas oko i chce powiedzieć, że w tamtym świecie wszystko było sztuczne, tak jak i w naszym? Skoro rzeczywistość zapada się w hiperrealizmie, drobiazgowej powtarzalności siebie samej i ulatnia się z medium na medium, skoro popełniliśmy „perfect crime”, zbrodnię doskonałą na rzeczywistości, która przestała być odróżnialna od własnego obrazu, symulacji3) – czemu by więc świat Trumana miał być bardziej sztuczny od naszego? Jakąż groteską byłoby twierdzenie wobec tego, że nasz świat jest tym jedynym prawdziwym! Jeśli Truman w pewnym momencie zorientował się, że to jest telewizja, w której jest więziony (a miał na to trzydzieści lat!), to jak najłatwiej rozbić swe więzienie? Zniszczyć je od środka, po prostu przestając działać. A tego bohater nie robi. Niewątpliwie przewrotną jest taka interpretacja „Truman Show”, ale doskonale wpisywałaby się w koncepcję filmu-tekstu jako gry oraz teorii hiperrealnej rzeczywistości, która otacza nas niczym „estetyczna” halucynacja4).

Kolejny film powodujący u widza konsternację z powodu zaangażowania, do jakiego doprowadza, to „Gra” Davida Finchera. Bardzo oryginalna produkcja, zresztą sam Fincher wybiera sobie na ogół dość niezwykłe scenariusze, jak „Siedem”, „Podziemny krąg”, czy „Azyl”. Ale to właśnie „Gra” najdoskonalej ilustruje zarysowywaną przeze mnie myśl. Michael Douglas wciela się w zmęczonego życiem, mężczyznę w średnim wieku, któremu brat funduje niesamowity prezent urodzinowy. To przedziwna gra, której świat nie wiedzieć kiedy wchłania w swój wir zaskoczonego bohatera, a wraz z nim nie mniej zaskoczonego – widza. Nie wiadomo co jest prawdą, co fikcją, co złudzeniem. Bohater zabija swego brata, popełnia samobójstwo i do samego końca nie ma pojęcia, co się dzieje. Bo tak naprawdę wszystko, od początku do końca, było ukartowane. Cóż za niesamowita metafora widza, który niczym bohater „Gry”, daje się dobrowolnie wciągnąć w świat fikcji i ułudy, i siedząc w kinowym fotelu intensywnie przeżywa to, co obserwuje, wcale nie mniej gwałtownie od Nicholasa Van Ortona! I jeszcze za to płaci...

WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Film Davida Finchera powoduje u mnie jeszcze inne skojarzenia. Kompania Consumer w „Grze”, to cała organizacja, która zarabia na organizowaniu swemu klientowi przygody jego życia. Czy nie tego właśnie poszukujemy w grach? Szczególnie gry fabularne, Role Playing Games, są adekwatnym przykładem skłaniającym do stwierdzenia, że człowiek tęskni za życiem bardziej intensywnym i ciekawszym. RPG pozwalają wcielić się w dowolnie wybraną postać, obdarzoną dowolnymi cechami, żyjącą w dowolnie skonstruowanym świecie. Warunkiem wszystkiego jest jedynie wystarczająco bujna wyobraźnia uczestników i mistrza. Czyż nie tego poszukiwali w życiu uczestnicy „Gry”? Dosyć podobną grupę ludzi przedstawia w swym opowiadaniu „Gamedec. Granica rzeczywistości” Marcin Przybyłek. Gamedec to detektyw działający w wirtualnym świecie gier, zaś ukazani ludzie, to właśnie ci znudzeni życiem urzędnicy, prawnicy i handlowcy, za wszelką cenę poszukujący w życiu rozrywki, która by była dostatecznie mocna. Ich gra polega na walce z dinozaurami. Ale w świecie Marcina Przybyłka w grze można zginąć bardzo realnie5). Podobną grę przedstawia w swej powieści, pt. „Labirynt śmierci”, Philip K. Dick. Tam jednak jest nieco inaczej. Grający dobrowolnie, w momencie akcesu do programu, tracą świadomość bycia jego częścią. Nieustannie pojawiają się konsternujące sygnały, że coś jest nie tak, ale oni nie wiedzą jak je interpretować, aż do finalnej apokalipsy. U Przybyłka wszyscy wiedzą doskonale, że są w świecie gry. W „Labiryncie śmierci” sam czytelnik równie mocno angażuje się w rozwiązanie zagadki, gdyż wie tyle co bohaterowie. Daje się porwać grze, by na koniec odkryć, że uczestnicy programu są skazani na karę śmierci, bowiem znajdują się w statku kosmicznym, na zawsze uwięzionym w polu grawitacyjnym planety, gdzieś we wszechświecie. Gra jest ich jedyną rozrywką i sensem istnienia.

1 2 »

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

„Kobra” i inne zbrodnie: „Przebierz się, Pawłowski!”
Sebastian Chosiński

26 IX 2023

W drugiej części wyreżyserowanego przez Andrzeja Zakrzewskiego spektaklu „Stirlitz” słynny sowiecki agent, w Polsce znany głównie z powieści „Siedemnaście mgnień wiosny” Juliana Siemionowa, musi nie tylko wysłać łącznika z arcyważną wiadomością z Berlina do Berna w Szwajcarii, ale również uniknąć śmiertelnie groźnej pułapki, jaką zastawia na niego szef Gestapo Heinrich Müller.

więcej »

Z filmu wyjęte: Międzygwiezdne fotele w natarciu
Jarosław Loretz

25 IX 2023

Dzisiaj przedstawiam żarłoczne pluszowe stwory z kosmosu, połykające swoje ofiary w całości, co też zresztą widać na załączonym obrazku.

więcej »

„Kobra” i inne zbrodnie: Stirlitz versus Hans Kloss
Sebastian Chosiński

19 IX 2023

Hans Kloss czy Max Otto von Stirlitz – który z nich narodził się wcześniej? Ten pierwszy zadebiutował w spektaklu teatralnym w styczniu 1965 roku, temu drugiemu Julian Siemionow przydał niemiecką tożsamość dopiero w wydanej dwa lata później powieści „Major Wicher”. Na słynne „Siedemnaście mgnień wiosny” trzeba było czekać jeszcze rok. A na dwuczęściowe przedstawienie polskiego Teatru Sensacji „Stirlitz” autorstwa Andrzeja Zakrzewskiego – kolejne cztery.

więcej »